Od jakichś dwustu lat polska polityka i historia obraca się wokól pytania "bić się czy nie bić", na ludzki język tłumacząc - czy za każdą cenę podejmować straceńcze wysiłki odtworzenia Polski niepodległej i niezawisłej, czy może przyjąć warunki podległości, pójść na współpracę z obca władzą i z tej współpracy wykroić sobie jakąś autonomiczną resztówkę, która stanie się podstawą do odbudowy politycznego i ekonomicznego statusu naszego narodu.
Do tej pory przywykło się nazywać zwolenników walki - romantykami, a zwolenników współpracy i siedzenia cicho - realistami. Ale najnowsze zdarzenia, takie jak choćby list trzech byłych prezydentów, każą nam odwrócić perspektywę.
Przecież Polska Rzeczpospolita Ludowa nie była żadną resztówką, tylko całym, choć zwasalizowanym przez czerwonych, państwem polskim, z polską administracją, walutą, szkołą i armią. A mimo to, po transformacji ustrojowej zamiast odrodzenia niezawisłej Rzeczpospolitej, przez następne ćwierć wieku Polska istniała w kolonialnej postaci, coraz bardziej tracąc ekonomiczny, polityczny i militarny potencjał.
Widok i haniebny, i żałosny na tle historii II Rzeczpospolitej, powstałej z trzech niedopasowanych fragmentów na powojennych ruinach, wywalczonej właściwie dzięki przypadkowi, przez ludzi wyrosłych na micie "walki i męczeństwa".
Widocznie ze wszystkich zasobów społeczeństwa, najważniejsza jest wartość "zasobu ludzkiego".
